Báo động bệnh mắt học đường
Theo khảo sát của Sở Y tế Hà Nội tại gần 10 trường THCS trên địa bàn Thủ đô, tỷ lệ học sinh bị các tật khúc xạ về mắt lên đến 73,2%, riêng cận thị học đường là 47,5%.
Vì sao trường lớp đang ngày một khang trang hơn, trẻ em có nhiều phương tiện phục vụ cho quá trình học tập tốt hơn nhưng tỷ lệ mắc các tật về mắt lại gia tăng nhanh đến mức báo động như vậy?
Áp lực học hành
Theo nhận xét của nhiều chuyên gia giáo dục, chương trình học tập hiện nay là quá nặng đối với các em học sinh, đặc biệt là khối học sinh tiểu học. Rất nhiều em học sinh bán trú đã liên tục cả ngày ở trường, tối về lại tiếp tục phải... học.
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này là do tâm lý của nhiều bậc phụ huynh, họ không muốn con em mình thua kém bạn bè ngay từ khi học vỡ lòng. Muốn vượt trội bạn bè cùng trang lứa, không có cách gì khác hơn là con cái họ phải học cật lực. Chuyện học sinh lớp một phải học từ sáng đến 22-23 giờ đêm bây giờ đã trở thành niềm "kiêu hãnh" của bố mẹ!
Chương trình học tập quá nặng nề như vậy, đáng lẽ các em phải có khoảng thời gian vui chơi, thư giãn bên ngoài thì nhiều bậc phụ huynh lại lo ngại con mình ra ngoài bị bạn bè lôi kéo hoặc mải chơi lại quên học. Và thế là phương án tốt nhất được khá nhiều phụ huynh áp dụng là "giam" con trong bốn bức tường với các thú vui như đọc truyện, xem ti-vi, xem băng đĩa hay là trò chơi điện tử.
Theo BS Chu Thu Vân - Phó Giám đốc Bệnh viện Mắt Hà Nội, ở trẻ nhỏ (đặc biệt là lứa tuổi từ 6-10), cơ quan thị giác chưa hoàn chỉnh về mặt cấu tạo và sinh lý nên rất dễ bị tổn thương. Vậy mà nhiều em đang phải chịu áp lực của một quá trình học tập căng thẳng kéo dài, lại cộng thêm việc ít ra ngoài thiên nhiên, đôi mắt chỉ quen nhìn gần trong khoảng cách từ 2-4m.
Đây chính là một trong những nguyên nhân làm các tật khúc xạ về mắt của trẻ phát triển nhanh đến mức chóng mặt (cao nhất là ở khu vực thành thị). Tổng kết từ Viện Mắt Hà Nội cũng cho thấy, tỷ lệ học sinh mới mắc sau một năm học ở lứa tuổi tiểu học cao gấp 5 lần so với học sinh THPT.
Cận thị do lớp học không đủ ánh sáng
Các chuyên gia về mắt đều khẳng định trẻ em bị cận thị do nhiều nguyên nhân nhưng có một nguyên nhân khá quan trọng là tình trạng thiếu ánh sáng và sử dụng nguồn sáng không đúng. Theo một điều tra của Viện Y học lao động và Vệ sinh môi trường, có tới 70% số phòng học có tỷ lệ diện tích cửa sổ/diện tích lớp không đạt yêu cầu.
Tỷ lệ lớp chưa đạt yêu cầu về chiếu sáng tự nhiên là 32,1%; về chiếu sáng nhân tạo là 27,6%. Về bảng viết, 100% lớp học có bảng không đạt yêu cầu về kích thước. Các nhà nghiên cứu về tâm lý học đường cho biết, điều kiện đủ về ánh sáng trong lớp học không chỉ giúp các em tránh được các tật khúc xạ về mắt (trong đó có bệnh cận thị) mà còn giúp trẻ có tinh thần tốt hơn trong giờ học, trang bị ánh sáng và màu sắc hài hòa trong lớp học là một hoạt động góp phần làm giảm tỷ lệ các em mắc chứng bệnh - thói quen "hay cáu" với các bạn trong lớp.
Thế nhưng, theo khảo sát của Sở GD&ĐT Hà Nội được tiến hành ở 41 trường THPT, thì các lớp học của 37 trường có độ rọi sáng không đạt tiêu chuẩn của Bộ Y tế đưa ra. Độ rọi sáng trong các lớp học dùng bóng đèn huỳnh quang đều thấp dưới 200 lux thậm chí dưới 100 lux, trong khi theo quy định của Bộ Y tế là từ 300 lux trở lên đối với bóng đèn huỳnh quang. Ngoài độ rọi sáng kém, hệ thống đèn điện được lắp đặt quá cao, bóng đèn cũ, lại thêm lắp đặt ít, lớp học lại quá đông đã khiến ánh sáng quá thiếu so với yêu cầu...
"Chính thứ ánh sáng mờ ảo trong các lớp học như thế này đã trả lời vì sao học sinh bị cận thị tăng dần theo các năm. Tuy nhiên, rất nhiều em không ý thức mình đang bị bệnh về mắt nên chỉ có 67% đeo kính, nhưng lại rất nhiều trường hợp trong số ấy đeo kính không đúng độ, nên chỉ đạt được thị lực ở mức 6/10"- BS Chu Thu Vân cho biết.